Desen Nedir? İyi desen nasıl çizilir?

Desen NEDİR,NASIL BAŞLANIR?

1: DESEN NEDİR? 
2: DESEN DE BAŞLANGIÇ
A: ÇİZGİ VE TONLAMALAR
B: DİKEY ÇİZGİLER
C: YATAY ÇİZGİLER
D: ÇAPRAZ ÇİZGİLER
E: YARIM DAİRE 
F: DAİRE
G: SEKİZ
H: ELİPS 
I: NOKTA BİRLEŞTİRME

DESEN NEDİR? 
En yalın tanımla desen, çizgi ile anlatımdır. Bilinen, görülen, tasarlanan ve hayal edilen bir konuyu, bir kavramı, bir imgeyi, duygu ve düşünceyi, bilinçli ve kararlı şekilde çizgi ile anlatmaktır.
(Yukarıdaki tanım Prof. Hasan PEKMEZCİ’ nin Anadolu Güzel sanatlar Lisesi Resim Bölümü Desen Çalışmaları Ders Kitabından Alıntıdır.)

2: DESEN DE BAŞLANGIÇ
Herkes bilir ki insanlar bir şeyleri öğrenirken en temel noktadan başlamak zorundadır.
Desen nasıl çizilmeli? Bir desen çizilirken nelere dikkat edilmeli? Desen çizmeye nereden başlamalıyım? Bunun gibi bir sürü soru sorulabilir. Bu soruların neresinden başlanmalı?
Hepimiz biliriz ki yazı dünya tarihinde bulunmuş en büyük keşiflerden sadece biridir. Onun sayesinde duygularımızı, üzüntülerimizi, kederlerimizi, aşkımızı, sorunlarımızı ve isteklerimizi anlatırız ve paylaşırız. Her yetişkin için yazmak kolay bir işlemdir. Peki, yazı yazmaya ilk başladığınız dönemleri hatırlıyor musunuz? Kaç defter harcadığınızı hatırlıyor musunuz? Yâda yazarken kaç defa kalemin ucunu kırdığınızı? Kalemi tutabilmek için acı çekiğiniz dönemleri? Hepsi geçmişte kalsa da, hatırlanması zor olsa da ilkyazı yazmaya başladığınız dönem her zaman için en zor dönem olmuştur.
Konuyu biraz daha açalım. İlk öğrendiğiniz şey dik çizgi çizmekti. Sayfalar dolusu dik çizgi çizmek. Sonra yatay çizgiler ve diğerleri. Öğretmen bıkmadan usanmadan haftalarca bunları deftere çizdirip durur. Çizgi alıştırmaları yapıldıktan sonra en zor bölüme geçilir harfleri öğrenmek? Her harf tek tek deftere sayfalarca yazılır en iyi şekilde yazana kadar. Bir yandan da her harf sesli sesli sınıfça söylenir. Harfler kelimeleri yazmaya, kelimeler cümlelere dönüşür. Bir de bakmışsınız. Okuma bayramı gelmiş. Artık çocuklar yazıyor ve okuyor.
Yazı yazmayı öğrenmek ne kadar zorlu bir süreç ise desen çizmek ve onu tam anlamıyla kavramak da zorlu bir süreçtir. Bunun için gerekli olan adımları sırasıyla anlatmaya çalışacağım. Öncelikle gerekli olan malzemeler nelerdir ve bunları nerelerden bulabilirsiniz?
Gerekli olan malzemeler nelerdir?
Kâğıt, Resim kalemi, Silgi, Şövale, Altlık, Kıskaç
Kâğıt: Desen çizerken kullanılan kâğıtların kalitesi hiç de önemli değildir. Her türlü kâğıt kullanılabilinir. Tavsiye olarak 2. sınıf hamur kâğıtlar bulabilirseniz iyi olur. Sebebi bu tür kâğıtlar genellikle kiloyla satılır. Bir kaç kiloya gerçekten çok çok fazla kâğıt girer. Parasal açıdan da ucuzdur. 2. sınıf kâğıtları toptan kâğıt satan yerlerde bulabilirsiniz. Yalnız 2. sınıf hamur kâğıtları piyasa da kasap kâğıdı ya da paket kâğıdı diye bilinen kâğıt türleri ile karıştırmayınız. Kasap kâğıdı her iki tarafı da parlaktır. Paket kâğıtları mat renktir ancak çok sert bir malzemedir. İkinci sınıf hamur kâğıtlar yumuşak ve silinmesi kolay malzemedir. Rengi ise sarımtıraktır. Aşağıda standart bir resim kâğıdı ile 2. sınıf hamur kağıdı örneği bulunmaktadır.

Resim Kalemi: Desen çiziminde kullanılacak kalemler tamamen kişinin tercihine kalmış bir

durumdur. İster standart bir resim kalemi ya da füzen kalemi kullanabilirsiniz. Burada dikkat edilmesi gereken tek nokta yumuşak değerdeki kalemleri kullanmalısınız. Desen çizerken uçlu kalemler kesinlikle kullanılmamalıdır. Uçlu kalemler de istenilen çizgi değerleri genellikle sabit olacağı için estetik açıdan da hoş bir görüntü oluşmaz. Resim kalemleri ve füzenler artık birçok kırtasiyede satılmaktadır. İnternetten de sipariş verebileceğiniz birçok site bulunmaktadır.

Silgi: Silgi alırken yumuşak olmasına dikkat edilmelidir. Ancak desen çizimlerinde silgi çok çok az kullanılmalıdır. Silgi çok kullanıldığında desen çizerken oluşan çizgi değerlerine müdahale edileceği için çalışma estetik açıdan da iyi gözükmeyecektir. Mümkünse çok büyük hatalarda kullanılmalıdır. Silgileri kırtasiyelerden ve markalı olanlardan almanızı tavsiye ederim.
Şövale: Şövale konusunda piyasada çok çok değişik türleri bulunmaktadır. Size en uygun olanı seçmenizde fayda var. Piyasada bulunan şövale çeşitleri iki türlüdür. Masa üstünde kullanılan, şövale ve atölye tipi şövaledir. Piyasada bulunan şövale türleri özellik olarak birbirinin aynısı olsa da tasarım açısından birçok türü mevcuttur. Bu nedenle şövaleyi deneyerek satın almanızda fayda var. Alacağınız şövalenin önüne bir sandalye alarak oturunuz. Şövalyenin ayar kısımlarını alçaltıp yükselterek kullanımı rahat mı değil mi kontrol ediniz. Eğer memnun kalırsanız şövaleyi satın alın. Peki desen çalışması yaparken şövale gereklimi? Kesinlikle kullanılması gerekmektedir. Bu konuya ilerleyen bölümlerde tekrar dönülecektir.
Altlık: Şövale kullanırken resim kâğıdının düz bir zeminde durabilmesi için gerekli olan malzemedir. Altlık olarak ağır bir malzeme kullanılmasına gerek yoktur. Bunun için piyasada bulunduğunuz şehrin sanayisinde ağaç işleri ile uğraşan bölümlerden kontrplak ya da ince sunta lam satın alabilirsiniz. Ölçü olarak 50X70 ebadı uygundur. İsterseniz daha büyüğünü de alabilirsiniz. Bu tamamıyla sizin kullanacağınız kâğıt boyutuna bağlıdır.

Kıskaç: Kıskaç kontrplak üzerindeki kâğıdı tutturmak için kullanılan malzemedir. Kıskaç alırken dar ağzı olanları değil geniş ağızlı olanlar seçilmeli. Geniş ağızlı kıskaçlar kâğıdın kolayca kaymasını engeller. Bu malzeme genellikle sanat malzemesi satan kırtasiyelerde bulunabilir. İnternetten sipariş verilebilirsiniz.

A: ÇİZGİ VE TONLAMALAR
Öncelikle şu malzemelerin hazırlığını yapınız: Kâğıt, Resim kalemi, Silgi, Şövale, Altlık, Kıskaç. Malzemeleri temin ettikten sonra Resim kâğıdını altlığa kıskaçla tutturun. Ardından şövaleye yerleştirin. Şövale yi aşağıdaki örneğe göre dik konuma yakın bir mesafeye kadar açısını ayarlayın ve sabitleyin.

Tabure ya da sandalyenizi alın ve çalışmanın karşısına dik olarak oturun. Yönünüz şövaleye tam olarak dönük olmalı. Sağa ya da sola hafifçe dönük oturmayınız. Sağa ya da sola yatık olarak çalışıldığında desen çiziminin sonucu hep yanlış olur. Kalem olarak elinize 2B ya da 3B alın. Oturma biçiminizi ayarladıktan sonra ilk çalışmaya geçebiliriz. İlk yapılması gereken yukarıdan aşağı ve aşağıdan yukarıya doğru çizgi çizmek ve her çizgiyi tonlama değerlerine göre açık, orta ve koyu değerde yapmak. Çizilen çizgiler 15cm den uzun olmasın. Bu çizgi türünü ve tonlamaları kaç kez yapılmalıdır. Günde 10 kâğıdı arkalı önlü bitirmek şartıyla 10 gün boyunca çalışılmalıdır.

Konu Murat Koş’a aittir.

ÇİZGİ ÇALIŞMASI YAPALIM

Bu çizgi çalışmasını yaparken özellikle bileklerinizin ağrıması normaldir. Yorulduğunuzu hissettiğinizde dinlenmeyi ihmal etmeyin.
Açık- Orta-Koyu değerler ile yukarıdan aşağı ve aşağıdan yukarı çizgi çizmemizdeki amaç nedir? Birinci amacımız el, kol ve beyin arasındaki koordinasyonunu sağlamak. İkinci amacımız bilinçli çizgi çizme yöntemini beynimize öğretmek. Üçüncü amacımız kalemi kâğıda bastırırken kolun ve parmakların uyguladığı basıncı dengede tutmak. Dördüncü amacımız kararlı çizgi çizmeyi öğrenmektir.
Bu çalışmayı ne kadar uzun tutarsanız doğru ve düz çizgiler çizme olasılığınız hep yüksek olur. Peki dik çizgileriniz eğri olursa ne olur? Önemli değil. Hemen silgiye gitmesin eliniz. Bir çizgi ne kadar eğri olursa olsun yanına daha doğrusunu çizerek devam ediniz. Silgiyi ancak çok büyük yanlışlarda kullanınız.

B: DİKEY ÇİZGİLER
Birinci aşama yeteri kadar yapıldıktan sonra tekrar dikey çizgilerle ilgili alıştırma yapılacaktır. Bu çalışma iki aşamalı olacaktır. Birinci aşama 15cm den uzun olmamak şartıyla yukarıdan aşağı kısa çizgiler. İkinci aşama ise kâğıdın en üstünden en altına doğru inen uzun çizgiler. Kısa çizgiler birinci aşama da yapmış olduğunuz için zorlanmazsınız. İkinci aşama olan uzun çizgiler sizi biraz olsun zorlayacaktır.
Bu çalışmada açık-koyu ve orta değerler uygulanmayacaktır. Sabit bir tonda çalışabilirsiniz.
Bu bölümdeki amacımız. Bilek hareketi ile kol hareketi arasındaki farkları hissetmektir. Kısa çizgilerde genellikle bilekten gelen hareketlerle çalışırız. Uzun çizgilerde ise bilek ve koldan gelen hareket ile çalışırız. İkisi arasındaki farkı ancak çalıştığınızda anlayabilirsiniz. Ayrıca uzun çizgileri çizerken çizgileriniz eğri olabilir, yanına daha doğrusunu çizmeye çalışın. Not: Tavsiye olarak bu çalışmayı 2 hafta süreyle yapmanız lazım.

C: YATAY ÇİZGİLER
Dikey çizgiler bitirildikten sonra yatay çizgi alıştırmalarına geçilecektir. Yatay çizgi alıştırmaları dikey çizimlere göre en zor olanıdır. Bu aşama zor olsa da sabırlı olursanız bu bölümü de rahatlıkla yapabilirsiniz. Yatay çizgi alıştırmalarını iki aşamada yapınız. Birinci aşama da 15cm geçmeyecek şekilde kısa çizgiler çizin. İkinci aşamada kâğıdı yatayda baştanbaşa kaplayan uzun çizgiler çizin. Çizgileriniz ilk etap da eğri olacaktır. Bundan dolayı endişe duymayın. Altına daha düz yatay bir çizgi çalışmaya çalışın.
Bu çalışmada açık-koyu ve orta değerler uygulanmayacaktır. Sabit bir tonda çalışabilirsiniz. 
Bu bölümdeki amacımız ikinci aşamada olduğu gibi bilek ve kol hareketleri arasındaki farkları algılayabilme. Not: Tavsiye olarak bu çalışmayı 2 hafta süreyle yapmanız lazım.

# Resim, Heykel # Hareket Sanatları # Tiyatro & Dramatik Sanatlar # Fotoğrafçılık - Fotoğrafçılık Eğitim Dersleri # Grafik ve Tasarım Desen Nedir? İyi desen nasıl çizilir?